Bogactwa Podlasia

 

                           Tykocin – Nazywany Kazimierzem Dolnym Podlasia

Miasto założone w 1391 roku przez Księcia Mazowickiego Janusza. Przez wiele stuleci w miasteczku znajdował się port rzeczny, z którego transportowano zboże, drewno do Gdańska. Przyczyniło się to do osiedlenia w tym miejscu dużej grupy Żydów. Wykorzystując walory obronne miejsca oraz jego położenie na granicy dwóch państw, król Zygmunt August zbudował tu w 1550 roku zamek obronny przypominający twierdzę. Budowla została zniszczona przez Szwedów w czasie „potopu”, obecnie odbudowana. Duża liczba zabytków, a przede wszystkim zachowany oryginalny układ przestrzenny miasta, z widoczną do dzisiaj granicą części żydowskiej, z oryginalną synagogą (muzeum) powoduje, że miasto jest coraz częściej odwiedzane przez turystów z kraju i zagranicy.

Zabytki:

• Zamek w Tykocinie króla Zygmunta II Augusta

• Kościół św. Trójcy w Tykocinie – barokowy kościół oraz zespół klasztorny pomisjonarski fundacji J. K. Branickiego (1742-1749)

• Duży Rynek – rozległy rynek z okresu lokacji miasta, przekształcony w po pożarze w 1656 roku w kompozycję barokową o trapezowatym kształcie, otoczony zabytkową, bogato zdobioną, niską zabudową sięgającą XVIII wieku kramnice

• Barokowa Wielka Synagoga z 1642 r. – Muzeum Kultury Żydowsiej

• Dom talmudzy– Muzeum Kultury Żydowskiej oraz Restauracja z Kuchnią Żydowską

• Mały Rynek, niegdyś centrum dzielnicy żydowskiej, umiejscowiony w pobliżu synagogi z fragmentami arkadowego muru z bramami

• Dawny szpital z 1755 roku w południowo-wschodnim narożniku rynku

• Alumant wojskowy: pierwszy w Polsce dom żołnierzy-weteranów, z lat 1634-1638, obecnie dom wycieczkowy

• Zespół Klasztorny Bernadynów, wzniesiony w latach 1771-1790 z inicjatywy Jana Klemensa Branickiego

• Cmentarz Żydowski

• Dworek Administratora w Tykocinie murowany dworek wzniesiony w połowie XVIII w. z inicjatywy Jana Klemensa Branickiego

• Grób zbiorowy Żydów tykocińskich

Pomniki i tablice:

• pomnik Stefana Czarneckiego z 1763 roku – szacowany na drugi po Kolumnie Zygmunta najstarszy pomnik świecki w Polsce, dzieło rzeźbiarza francuskiego Pierre de Coudray, wzniesiony z inicjatywy Jana Klemensa Branickiego, prawnuka Stefana Czarneckiego, wykonana z piaskowca szydłowieckiego rzeźba dwumetrowej wysokości, umieszczona na cokole, przedstawia hetmana w stroju szlacheckim, ze złotą buławą w podniesionej ręce. Na cokole widnieją łacińskie inskrypcje z tekstem przywileju nadania starostwa tykocińskiego Stefanowi Czarnieckiemu.

• pomnik Orła Białego – wzniesiony w 1982 roku z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Tykocińskiej, z funduszy społecznych, na pamiątkę ustanowienia Orderu Orła Białego w 1705 roku, które miało miejsce w Tykocinie.

• tablica upamiętniająca Marka Zamenhofa, urodzonego w Tykocinie ojca twórcy międzynarodowego języka Esperanto- Ludwika Zamenhofa.

​

              Park Kulturowy Korycin-Milewszczyzna:

                     

Zwiedzający Park będą mieli okazję zobaczyć częściowo odtworzone słowiańskie grodzisko podchodzące z X wieku oraz XIX-wieczny drewniany dwór i folwark z budynkami gospodarczymi. Park to zespół zabytków odkrytych w czasie prac archeologicznych. Zgromadzone tu zostały także przedmioty, które wykorzystywali dawni mieszkańcy wsi w ich codziennym życiu. Na odwiedzających czeka wiele atrakcji, m.in. gry i maszyny edukacyjne. Na terenie parku odnajdziemy także przeniesiony z miejscowości Jatwieź Duża (gmina Suchowola) zabytkowy wiatrak. 

 

                          Szlak Rękodzieła Ludowego

​

Szlak Rękodzieła Ludowego województwa podlaskiego powstał w 1994r. z inicjatywy Działu Etnografii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Jest to niepowtarzalna trasa, dzięki której turyści mają okazję poznać bogate i żywe do niedawna tradycje sztuki ludowej Podlasia.

Trasa przebiega przez następujące miejscowości:
Czarna Białostocka – Czarna Wieś Kościelna – Łapczyn – Zamczysk – Janów – Sokółka

Trasę wzbogaca położenie wśród pięknych lasów Puszczy Knyszyńskiej.

Szlak Rękodzieła Ludowego to przeniesienie się do czasów naszych pradziadków, a dokładniej ich codziennej pracy. Jest to wycieczka po starych pracowniach rzemieślniczych, takich jak kuźnie, pracownie garncarskie, rzeźbiarstwa ludowego i wiele innych. Rzadko już można spotkać prawdziwego kowala, tkacza, garncarza czy łyżkarza. Zawody te odeszły już niemal zupełnie w niepamięć. Współczesne szkoły nie kształcą już takich fachowców, a jednak praca tych, którzy jeszcze zajmują się starym rzemiosłem jest doceniana na całym świecie. Być może właśnie śladowe ilości takich rzemieślników oraz ich piękne, unikatowe bez wątpienia wyroby cieszą się popularnością nie tylko w kraju, ale także za granicą.

Pracownie rzemieślnicze, które należy odwiedzić poruszając się szlakiem rękodzieła ludowego to:

Pracownie tkactwa dwuosnowowego:

Teresa Pryzmont, Wasilówka 19, gmina Janów, tel. + 48 (85) 721 63 64

Alicja Kochanowska, Janów, ul. Nadrzeczna 3, tel. + 48 (85) 721 60 36

Filomena Krupowicz, Janów, ul. Sokólska 50, tel. + 48 (85) 721 61 28

Ludgarda Sieńko, Janów, ul. Sokólska 8, tel. + 48 (85) 721 61 74

Helena Malewicka, Nowokolno, gmina Janów, tel. +48 ( 85) 721 60 62

Pracownia rzeźbiarska:

Piotr Szałkowski, Sokółka, ul. Mickiewicza 22, tel. +48 (85) 711 53 32

Pracownia wyrobu łyżek:

Mieczysław Baranowski, Zamczysk 10, tel. +48 (85) 710 93 21

Pracownie garncarskie:

Bolesław, Mirosław Piechowscy, Czarna Wieś Kościelna, ul. Piękna 27 i 27a, tel. +48 (85)7109074, 7109134

Adam i Paweł Piechowscy, Czarna Wieś Koscielna, ul. Piekna 29

Jan Kudrewicz, Czarna Wieś Kościelna, ul. Sosnowa 19, tel. +48 ( 85) 710 90 85

Stanisław Mosiej, Czarna Wieś Kościelna, ul. Piekna 69, tel. +48 (85) 71 09 080

Warsztat kowalski:

Mieczysław Hulewicz, Czarna Wieś Kościelna, ul. Sosnowa 4 a, tel. +48 (85) 710 90 89

​

Jeśli chodzi o Czarną Wieś Kościelną to bezsprzecznie jest to największa ostoja rzemiosła ludowego, w szczególności z zakresu garncarstwa i kowalstwa. Pierwsi garncarze pojawili się tu już w XVIII w. Dziś funkcjonuje tu kilka warsztatów garncarskich, które są jednym z ostatnich działających w Polsce ośrodków ceramiki siwej. Tuż przy wjeździe do Czarnej Wsi Kościelnej znajduje się mapa z przebiegiem Szlaku Rękodzieła Ludowego Podlasia. Warto przystanąć tu na chwilę, aby zapoznać się z uiszczonymi tam informacjami.

Czarna Wieś Kościelna gromadzi kilka pracowni rzemieślniczych, głównie garncarskich, ale również kuźnię kowala. Największą atrakcją dla turystów jest możliwość spraktykowania samodzielnego lepienia garnków. Wbrew pozorom nie jest to tak łatwa czynność jakby się mogło wydawać, nie mniej jednak nawet najbardziej kanciaste naczynie ulepione własnymi rękoma daje niewiarygodną satysfakcję. Pod okiem specjalistów tego fachu można nauczyć się trudnej sztuki lepienia garnków i innych naczyń. Odwiedzając pracownie garncarskie można również zakupić unikatowe wyroby garncarzy, którzy tworzą nie tylko garnki, ale także misy, wazony, dzbany i inne piękne naczynia.

Kolejną pracownią rzemieślniczą w Czarnej Wsi Kościelnej jest kuźnia Pana Mieczysława Hulewicza. Ten warsztat zachwyci każdego kto tu zajrzy. Kowalstwo, którym trudni się Pan Mieczysław łączy elementy ludowe i artystyczne dzięki czemu efekty pracy są zdumiewające. Podobnie jak w pracowni garncarskiej, także w kuźni można spróbować swoich sił. Odwiedzający mają możliwość obserwacji procesu powstawania wyjątkowych wyrobów, a także ich zakupu. Pan Mieczysław swoje przedmioty tworzy za pomocą wycinania, wyginania, skręcania lub zacinania poszczególnych elementów. Nowoczesne produkty uzyskane za pomocą starych technik kowalskich mogą być ozdobą każdego wnętrza. Wyroby jakie można znaleźć w dorobku tego kowala to: ozdoby dekoracyjne wnętrz, wszelkie okucia, krzyże przydrożne, zawiasy i klamki. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że wszystkie narzędzia jak i cała kuźnia zostały własnoręcznie zbudowane i wykonane przez Pana Mieczysława. Zapraszamy do zwiedzenia tego niesamowitego miejsca.

Łapczyn i Zamczysk to kolejne miejscowości na trasie szlaku rękodzieła ludowego Podlasia. Tutaj można się zetknąć z innym ginącym zawodem – łyżkarza. Produkcja drewnianych łyżek, czerpaków, widelców, szufelek i warząchwi starymi sposobami i specjalnymi narzędziami takimi jak siekiery, cieślice, reszczyki i noże przeżywa właśnie swój renesans. Drewniane łyżki są ozdobą nie jednej kuchni, a często służą także jako standardowe narzędzia kuchenne. Turyści odwiedzający warsztat tradycyjnego wyrobu drewnianych łyżek jedynego już na Podlasiu łyżkarza – Pana Mieczysława Baranowskiego mają niepowtarzalną okazję przyjrzeć się procesowi wyrobu drewnianych łyżek oraz dowiedzieć nieco więcej o samym zawodzie łyżkarza. Można także uzyskać informacje na przykład o najodpowiedniejszym do produkcji rodzaju drewna. Zachęcamy do przybycia.

Następnym punktem szlaku jest Janów – jedyny w Polsce ośrodek kultywujący oryginalną technikę tkactwa dwuosnowowego. W samym Janowie mieszczą się trzy pracownie tkackie, a w okolicy jeszcze dwie: w Wasilówce i Nowokolnie. Wyroby jakie można tam zobaczyć zapierają dech w piersiach. Tkactwo uprawiane przez regionalnych twórców jest wyjątkową i oryginalną sztuką ludową. Wyrabiane specjalną techniką dwuosnowową dywany i tkaniny są wystawiane w muzeach i galeriach w kraju (Warszawa, Lublin, Toruń), ale uznanie znalazły również na świecie. Dzieła miejscowych tkaczek można oglądać również w ich korzennej miejscowości – w Izbie Tkactwa Dwuosnowowego w Janowie. Unikalna technika jaką pracują wiejskie tkaczki jest żmudna, ale jej efekty niewiarygodnie piękne. Wełniane tkaniny są tworzone na ręcznych krosnach. Technika dwuosnowowa polega na przeplataniu nici w taki sposób, że po obu stronach uzyskuje się wzór o jednakowym kształcie , ale różnych kolorach. Wśród wyrobów tkaczek można znaleźć tkaniny o różnych kompozycjach – tradycyjnych (sceny z życia wiejskiego, korowody weselne, listki, gwiazdy i gałązki), ale także bardziej nowoczesne. Tkactwo miejscowych tkaczek wyróżnia się umiejętnością niezwykłego łączenia tradycji ze współczesnością. Bardzo cenione na świecie wełniane dywany są wykonywane z naturalnej barwionej wełny. Odwiedzając pracownie tkackie można zapoznać się z różnymi technikami tkactwa, spróbować samodzielnie wykonać kawałek tkaniny oraz podziwiać lub zakupić unikalne tkaniny, makaty, bieżniki i dywany. Zapraszamy do Janowa i okolicznych wsi.

Ostatnim punktem na szlaku jest Sokółka, a w niej pracownia rzeźbiarza ludowego Piotra Szałkowskiego. Artysta ten specjalizuje się w rzeźbie o tematyce biblijnej, religijnej, wiejskiej i przyrodniczej. Jego prace są prezentowane w muzeach i galeriach Polski i świata, a także gromadzone w prywatnych kolekcjach. Wyroby tego rzeźbiarza są udostępnione zwiedzającym galerię w Sokółce oraz w samym warsztacie artysty. Zwiedzający mają także możliwość zakupu unikalnych rzeźb. Serdecznie zapraszamy.

Poruszając się szlakiem możemy przedłużyć naszą wycieczkę o miejscowości takie jak Ostrówek i Krynki, gdzie także znajdziemy pracownie rzeźbiarstwa u Pana Jerzego Gibulskiego (Ostrówek, tel. 085 72 21 521), gdzie zachwycą nas takie wyroby jak stoliki, lampki, kwietniki, żyrandole, ozdoby ścienne i pracownia Pana Jana Czabana (Krynki, tel. 085 722 81 08), który zajmuje się rzeźbą ptaków. Krynki to także ciekawe pod innym względem miasteczko, dlatego warto tu zajrzeć nie tylko dla samej pracowni rzeźbiarskiej.

Szlak rękodzieła Ludowego to niezapomniana wędrówka, która każdego przeniesie w dawne czasy. Trasa ta to oddanie czci tym, którzy już jako nieliczni kultywują wielowiekowe tradycje rękodzielnicze. Wśród całej nowoczesności technologii wytwarzania produktów warto pamiętać o tych, którzy własną, ciężką pracą nadal tworzą unikalne i wyjątkowe wyroby za pomocą starych, być może sekretnych „przepisów” i narzędzi. Zachęcamy zatem do odwiedzenia szeregu pracowni rzemieślniczych, gdzie każdy może nauczyć się ginącego zawodu, zobaczyć piękne wyroby lub zakupić je jako oryginalne, wartościowe pamiątki.

 

 

                                   Kiermusy – ostoja tradycji szlacheckiej

 

W otulinie Narwiańskiego i Biebrzańskiego Parku Narodowego leżą Kiermusy Dworek nad Łąkami, zwane „Ostoją żubra i tradycji szlacheckiej". Kiermusiańskie włości to kompleks historyczno - wypoczynkowy, który składa się z kilku obiektów o niespotykanym na taką skalę charakterze. W skład kompleksu wchodzą Dworek, Jantarowy Kasztel, Karczma Rzym, Dworskie Czworaki i Domek Rasputina. Wszystkie budowle wzrastały w oparciu o przekazy architektoniczne naszych przodków -- z drewna i kamienia, zaś przedmioty wypełniające wnętrza mają dużą wartość historyczną i muzealną, łącząc w sobie luksus z wyrafinowaną prostotą. To tutaj powstała pierwsza prywatna zagroda hodowlana Żubra w Polsce, uatrakcyjnia ona czas Gości, oraz wycieczek szkolnych.

 

 

                               Pentowo – Europejska Wieś Bociana

 

Wieś usytuowana nad doliną Narwi nieopodal Tykocina. Jest to gospodarstwo, w skład którego wchodzi 100-letni dwór szlachecki oraz budynki gospodarcze. Niezwykłe jest to, że miejsce to upodobały sobie bociany. W obrębie gospodarstwa znajduje się aż 21 bocianich gniazd. Pobudowane są na budynkach, okolicznych drzewach i słupach.

Jest to niewątpliwie bardzo znana pozycja wśród obserwatorów ptaków i przyrody. Na terenie kompleksu znajdują się dwie wieże obserwacyjne. Takie nagromadzenie gniazd jest niespotykana w innym miejscu Polski w związku z czym Pentowo powinno być obowiązkową atrakcją wśród miłośników ptaków.

 

 

                                              Twierdza Osowiec

 

Twierdza Osowiec to najcenniejszy, obok kanału Augustowskiego, obiekt zabytkowy na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Twierdza została usytuowana na jedynej przeprawie przez bagna biebrzańskie, w zwężeniu doliny Biebrzy. W przeszłości miała ona duże znaczenie strategiczne. Była bowiem ważnym elementem zespołu umocnień broniących zachodnich granic imperium rosyjskiego. Zwana polskim Verdun- składająca się z czterech fortów, zbudowano ją w latach 1882 - 1915 roku. Carskie umocnienia jako jedne z nielicznych oparły się natarciom wroga w czasie pierwszej wojny światowej i nie zostały nigdy zdobyte.

 

 

                                                Jurajski Park Dinozaurów

 

W Jurajskim Parku Dinozaurów połączono wypoczynek z edukacją. Park powstał z myślą o osobach, które pragną wypocząć z rodziną, znajomymi i przyjaciółmi. Na terenie parku można zaplanować i spędzić cały dzień w towarzystwie prehistorycznych gadów. Dzieci i dorośli mogą przeżyć tu wspaniałą przygodę i wzbogacić swoja wiedzę o dinozaurach.

ATRAKCJE:

• Naturalnej wielkości eksponaty dinozaurów

• Plac zabaw

• Mała gastronomia

• Oczko wodne

• Punkt z pamiątkami

• Park linowy

• Kolejka "Pirat"

• Tor gokartowy

• Dmuchańce

• Autodrom

• Kolejka górska

• Mini karuzela łańcuchawa

• Automaty

• Strzelnica paintball

• Karuzela "Pająk"

• Karuzela "Hully Gully"

• Trampoliny

 

                                           Białostockie Muzeum Wsi

 

Obiekt stanowi dwudziesto-siedmio hektarowy teren na którym rozmieszczono ponad 30 drewnianych obiektów. Wśród nich możemy podziwiać stare chałupy i stodoły, różnego rodzaju wiatraki, dwory, spichlerze i maneże a spacerując obok nich zapominamy o całym zabieganym świecie i możemy delektować się spokojem tego miejsca.

Pomyślano tutaj również o odpoczynku. Na obiekcie znajduje się kilka zadaszonych ławeczek, na których będziemy mogli przycupnąć, lub rozpalić wokół nich ognisko, w specjalnie przeznaczonych do tego miejscach. Dla zgłodniałych polecamy natomiast karczmę znajdującą się na skraju obiektu, gdzie będziemy mogli skosztować smakołyków podlaskiej kuchni regionalnej.
Na uwagę zasługuje kilka nowych atrakcji w skansenie. Jeśli wybierzemy się tam z naszymi pociechami, możemy być niemal pewni, że nie będą się one nudzić. Na terenie Białostockiego Muzeum Wsi pojawiły się atrakcje dla najmłodszych. Przy jednym z domków stworzono plac zabaw charakterystyczny dla wsi XIX i początku XX wieku. Zabawki takie jak kolorowe, drewniane wózki, huśtawki oraz inne przyciągają uwagę nie tylko najmłodszych. Wspaniały pomysł zaaranżowania placu zabaw w klimacie miejsca na pewno znajdzie wielu amatorów.

 

 

                                              Rezerwat Krzemianka

 

Jeden z najciekawszych rezerwatów Puszczy Knyszyńskiej z uwagi nie tylko na wartości naturalne ale i kulturowe. Szczególnie urokliwa jest trasa przebiegająca przez rozlewiska rzeki Krzemianki, którą zasilają tutaj liczne źródliska. Idąc po drewnianej kładceszczególnie odczuwamy tutaj bliskość natury. Wyjątkową atrakcję tworzy odkryte tam w 1991 r. miejsce eksploatacji krzemienia z epoki brązu. Przypuszcza się że 3000 lat temu funkcjonowało tu całe zagłębie wydobywcze i przetwórcze. Znalezisko to jest cenne w skali krajowej a nawet międzynarodowej i zostało wpisane do rejestru zabytków.

​

​

                                     Kładka nad Narwią – Śliwno-Waniewo

​

Kładka Śliwno Waniewo to nic innego jak drewniany pomost poprowadzony nad rzeką Narew i jej rozlewiskami pomiędzy miejscowościami Śliwno a Waniewo. Nie jest to jednak zwyczajny pomost, lecz kładka pełna niespodzianek i pięknych widoków. Zacznijmy jednak od początku.

Pierwsze co nas czeka to przeprawa pływającą platformą przez rzekę. Tutaj musimy użyć siły naszych mięśni, ciągnąc za łańcuch płyniemy na drugi brzeg. Nie jest to lekka sprawa, platforma swoje waży, a do tego jeszcze należy doliczyć wagę osób na niej się znajdujących (max 15 osób). Zalecamy obecność co najmniej jednego mężczyzny. Pływających platform na trasie kładki spotkamy pięć.

Po zejściu z platformy poruszamy się drewnianymi kładkami nad rozlewiskami rzeki. Kładki są solidnie wykonane, nie musimy się o nic obawiać. Wszystko jest odpowiednio zabezpieczone, więc możemy pozwolić naszym dzieciom na trochę luzu, nie obawiając się o mokre lądowanie pociechy w podmokłym terenie. W naszym wyobrażeniu właśnie do tego powstała kładka… by uatrakcyjnić rodzinne spacery. Nie brakuje tutaj rodzin z małymi dziećmi, z wózkami… każdy znajdzie na kładce Śliwno – Waniewo coś dla siebie.

Mniej więcej na środku trasy stoi wieża obserwacyjna. Możemy z niej obserwować dziesiątki gatunków ptaków, które fruwają nad naszymi głowami oraz co najważniejsze piękne krajobrazy ciągnące się horyzontem w nieskończoność.

Zaznaczyć również trzeba, ża kładkę zwiedzić można z dwóch stron. Zarówno rozpocząć spacer z miejscowości Śliwno jak i Waniewo, tylko należy pamiętać, że później trzeba będzie wrócić tą samą trasą do samochodu. Można pomyśleć o wycieczce rowerem. Z Białegostoku do Śliwna mamy w granicach 17km.

Nam kładka Śliwno – Waniewo bardzo przypadła do gustu i jestem pewny, że jeszcze nie raz tu wrócimy, traktując to miejsce jako odskocznię od codziennej trasy naszych spacerów. Do tego samego Państwa zachęcamy, a przy okazji proponuję jednocześnie zwiedzić jeden punkt – Zerwany Most w Kruszewie.

​

                Kraina Krasnoludków Dobrzyniewo Kościelne

Kraina Krasnoludków Dobrzyniewo Kościelne, a ściślej Zalesie to zaczarowany skraj lasu, w którym krasnoludki wraz z królewną toczą wiejskie życie.

Kraina Krasnoludków to część gospodarstwa Młyn Myśliwiec w Puszczy Knyszyńskiej. Chętnie odwiedzają ją dzieci z rodzicami oraz całe wycieczki przedszkolne i szkolne. Maluchy doskonale czują się w wiosce mikrodomków mogąc swobodnie biegać między drzewami, po pagórkach i leśnym placu zabaw z torem przeszkód. Rozwieszone na sznurach pranie krasnoludków rozczula wszystkich i wraz z kolorowymi domkami stanowi doskonałe tło do zdjęć. Dziecięcą radość potęgują także inne atrakcje w wiosce. Po podwórzu swobodnie hasają oswojone zwierzęta. Osiołek i kuc chętnie dają się głaskać, a króliczki karmić trawą lub marchewką. Spokojne są także kozy, gąski i kury z przywódczym kogutem.Szczególnym zainteresowaniem wśród najmłodszych cieszy się tratwa na stawie. Dzieci samodzielnie mogą przeciągać linę, by dopłynąć na drugi brzeg.

Wycieczki szkolno-przedszkolne mogą liczyć na zorganizowane zajęcia, podczas których stworzą baśniowe opowieści i przygotują ich inscenizację.

 

 

                                                             Białystok

 

Wyróżnia wiele budynków renesansowych, gotyckich, klasycystycznych oraz eklektycznych. Wśród najważniejszych i najpiękniejszych zabytków należy wymienić wiele budynków sakralnych, ale także pałace, stare kamienice i fabryki. Jest co zwiedzać. Poniżej prezentujemy krótkie opisy najciekawszych miejsc.

- Stary Kościół Farny - ul. Rynek Kościuszki. Jest to budowla późnorenesansowa z wnętrzem barokowym. Nad drzwiami wejściowymi widnieje piękny zabytkowy portal.

- Archikatedra białostocka – usytuowana tuż obok Starego Kościoła Farnego. Jest to świątynia neogotycka wzniesiona w latach 1900 – 1905. Budowla zachwyca swoimi rozmiarami oraz ciekawą historią. W rzeczywistości bowiem katedra ta jest tylko przybudówką Starej Farny. Ominięto w ten sposób obowiązujący wówczas carski zakaz budowy nowej świątyni katolickiej. Archikatedra dziesięciokrotnie przerasta swoją wielkością stary kościół. Czerwona cegła i dwie strzeliste wieże są elementami najbardziej charakterystycznymi dla tej budowli.

- Kościół św. Rocha – wzniesiony na wzgórzu z 83 – metrową wieżą jest najciekawszym przykładem modernizmu w polskiej architekturze sakralnej. Świątynia została wybudowana w latach 1927 -1940 jako pomnik niepodległości. Postawiona jest na planie ośmiokąta, do którego boków przylegają prezbiterium, zakrystia i dwie kaplice. Charakterystycznym komponentem w budowie świątyni jest symbol gwiazdy umieszczony we wszystkich elementach: dekoracji, cięciach w betonie, stropach i pilastrach. Strzelista wieża jest wykończona 3- metrową figurą Matki Boskiej, u stóp której umieszczona jest piastowska korona. Kościół jest otoczony murem przypominającym wały obronne z czterema narożnymi wieżyczkami. Na murze od ul. Lipowej widoczna jest duża rzeźba Chrystusa Dobrego Pasterza. Wnętrze przyciąga niezwykłą symetrycznością i dokładnością każdego z elementów. Motyw gwiazdy jest widoczny nawet w kratkach bram.

- Sobór św. Mikołaja Cudotwórcy – jest to cerkiew katedralna mieszcząca się przy ul. Lipowej 15. Została wzniesiona w XIX w., jej wnętrze ma charakter bizantyjski. Nad wejściem znajduje się wieża z pięcioma dzwonami.

- Pałac Hasbacha – ul. Dojlidy Fabryczne 23. Pierwotnie była to rezydencja właściciela tkalni Ervina Hasbacha. Pałacyk został wzniesiony w latach 80. XIX w. Jego wnętrze skrywa oryginalne piece i kominki.

- Pałac Rüdigerów (Lubomirskich) – neoklasycystyczna budowla powstała w połowie XIX w. Znajduje się w dzielnicy Dojlidy, obecnie jest siedzibą Wyższej Szkoły Administracji Publicznej. Wokół pałacu rozpościera się piękny ogród.

• Pałacyk Gościnny Branickich – mieści się przy ul. Kilińskiego w centrum miasta. Jest to piękna gotycka architektura pochodząca z XVIII w. Obecnie mieści się tu Urząd Stanu Cywilnego – Pałacyk Ślubów.

• Zespół pałacowo – parkowy Branickich – najcenniejszy zabytek Białegostoku, zwany także Wersalem Podlasia, Wersalem Północy czy także Polskim Wersalem. Jest to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej. Ta późnobarokowa architektura powstała na podbudowie zamku Wiesiołowskich w latach 1691 – 1697. Podczas przebudowy pałacu zmieniono również charakter ogrodu – obok parku francuskiego założono park angielski. Ogród urządzała Izabela Poniatowska. Dziś ma on powierzchnię ok. 9,7 ha. i znajduje się w obrębie ulic; Legionowej, Akademickiej i dalszego przedłużenia terenów zielonych miasta - parku Planty. Park wokół rezydencji jest usytuowany na dwóch parterach (poziomach): górnym i dolnym. Wynika to z ukształtowania terenu. Część górna ogrodu miała kształt regularnego czworoboku i stykała się bezpośrednio z pałacem. Był to ogród francuski charakteryzujący się licznymi fontannami i klombami. Nieco inaczej prezentowała się część angielska parku – altanki, pawilony, promenady, bulwary ozdobione pomnikami, posągami, sadzawkami. Podział parku na ogród górny i dolny, z rozwiniętym systemem wodnym oraz zespołem kamiennych rzeźb zachował się do dziś. Niezwykle przyjemnie spaceruje się aleją główną, wzdłuż której urządzono osiem bukszpanowych, strzyżonych parterów dywanowych, wysypywanych białym i czerwonym piaskiem. Aleję zdobią także ustawione na postumentach kamienne rzeźby. Ta spacerowa ścieżka kończy się mostem flankowanym. Na terenie parkowo - pałacowym znajdują się także:

·pozostałości ze starego drzewostanu (1 200 drzew) - 24 lipy, 26 wiązów i 5 jesionów,

· 24 pomniki

· 4 fontanny

·para sfinksów na cokołach.

Ogród jest niezwykle piękny i sprzyja niedzielnym spacerom. W pałacu mieści się obecnie rektorat Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

-Ratusz – znajduje się przy ul. Rynek Kościuszki 10. Jest to budowla późnobarokowa, zbudowana w latach 1745-1761 z wieżą zegarową z fundacji Jana Klemensa Branickiego. Ratusz jest obecnie siedzibą główną Muzeum Podlaskiego.

Inne, ciekawe miejsca i obiekty to:

· Kościół św. Wojciecha przy ul. Warszawskiej,

· XIX i XX – wieczne kamienice w centrum miasta przy ul. Kilińskiego, Sienkiewicza, Lipowa, Waszyngtona, Waryńskiego, Nowy Świat, Świętojańska, Dąbrowskiego,

· Synagoga Piaskower w Białymstoku przy ulicy Pięknej 3,

· Cmentarze żydowskie przy ul. Wschodniej, Żabiej, Bema i Kalinowskiego,

· Pałacyk Cytronów – ul. Warszawska 37, obecnie Muzeum Historyczne. Piękny przykład architektury secesyjnej, posiada bogate zbiory archiwaliów i ikonografii, ilustrujących przeszłość Białegostoku i Podlasia, a także szereg zabytków kultury mieszczańskiej. Można tam również zwiedzić Gabinet Numizmatyczny z kolekcją 16 000 monet, medali i papierów wartościowych. Muzeum jest także znaczącym punktem na Szlaku Tatarskim, ponieważ gromadzi w swoich zbiorach kolekcję pamiątek po osadnictwie tatarskim na Podlasiu.

· Muzeum Wojska – przy ul. Kilińskiego 7,

· Pałac Tryllingów - ul. Warszawska 7,

· Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego,

· Cerkiew św. Ducha – ul. Antoniuk Fabryczny.

 

 

                                                        Choroszcz

 

Do zabytków, które możemy dzisiaj podziwiać należą między innymi:
- Cerkiew pod wezwaniem Matki Boskiej Opiekuńczej z 1878 roku
- Kościół i klasztor Dominikanów z XVIII wieku
- Kapliczka z figurą św. Jana Nepomucena z XVIII wieku koło cmentarza parafialnego
- zachowane pawilony fabryczne wznoszone w latach 1890 - 1910
- zabudowa rynku otoczonego XIX-wiecznymi kamienicami
- oraz co najważniejsze a co zostawiliśmy na koniec zespół pałacowo - parkowy Branickich z barokowym pałacem Jana Klemensa odbudowanym po wojnie w latach 60. XX w. oraz dawny park pałacowy z licznymi ścieżkami i urokliwymi miejscami do odpoczynku. Obecnie w Pałacu znajduje się muzeum wnętrz pałacowych.

 

 

                                                      Supraśl i okolice

 

1.Pobazyliański Zespół Klasztorny ZNMP

Zalążek miasta Supraśl, mieszczący się przy ul. Klasztornej 1. Ufundowany przez Wielkiego Księcia Litewskiego Aleksandra Chodkiewicza i prawosławnego biskupa Józefa Sołtana. Historia klasztoru to liczne wznoszenie nowych budynków, cerkwi, pożary, zniszczenia, odbudowy, funkcje ośrodka religijnego, kulturalnego i oświatowego miasta. Obecnie na terenie klasztoru funkcjonuje kilka budynków. Główna Cerkiew Zwiastowania NMP znajduje się na dziedzińcu kompleksu klasztornego i pochodzi z początku XVI w. Zniszczona podczas II wojny światowej została odbudowana w stylu renesansowym w 1985 r. Zachowane zostały z niej oryginalne fragmenty polichromii – freski z Supraśla. Barokowe budynki klasztorne z XVII i XVIII w. dodają miejscu niesamowity charakter. Kolejnym obiektem klasztornym jest Pałac Archimandrytów z połowy XVII w. Od 2006 r. funkcjonuje tu Muzeum Ikon – niepowtarzalne interaktywne muzeum sztuki sakralnej prawosławia. Zabudowania klasztorne stanowią również cerkiew Św. Jana Teologa (1888 r.) oraz Brama – Dzwonnica (1752 r.). Kompleks klasztorny jest bardzo zadbany, wyłożone kostką ścieżki, dywany ostrzyżonej trawy i kolorowych kwiatów, ozdobne krzewy i drzewka umilają spacer między wyremontowanym, zabytkowym budownictwem.


2. Kościół p.w. Św. Trójcy

Zbudowana w latach 1861 – 1865 świątynia istnieje do dziś przy ul. Piłsudskiego 9. Od momentu powstania przeszła znaczne remonty, została rozbudowana o wieżę, dzwonnicę, dwie zakrystie i chór. Kościół został wzniesiony na planie prostokąta. Swobodne łączenie elementów stylowych z nowoczesnymi i jasne wnętrze świątyni daje znać o charakterze w jakim został stworzony budynek – styl eklektyczny. Od września 1998 r. kościół jest wpisany do rejestru zabytków województwa podlaskiego.

3. Kościół ewangelicko – augsburski

Znajduje się przy tej samej ulicy co Kościół Św. Trójcy. Wybudowany w 1870 r. był filią parafii ewangelicko – augsburskiej w Białymstoku. Ma bardzo bogatą historię. Na początku XX w. ludność ewangelicka w Supraślu liczyła ok. 500 osób. Sytuacja zmieniła się po wybuchu I wojny światowej. Wojska rosyjskie wysiedliły ewangelików, a kościół (zbór) został ograbiony z dwóch dzwonów. Świątynia przechodziła remonty w latach 1928, 1935. W okresie II wojny światowej zbór został ograbiony przez Rosjan, zlikwidowano wszelkie symbole religijne w świątyni i utworzono w jej wnętrzu kino, potem magazyn broni i amunicji Armii Czerwonej. Po wojnie losy budynku były skomplikowane, pełnił on różne funkcje – od magazynu ziół, składów budowlanych, po próbę nadania mu charakteru sali koncertowo-wystawienniczej. Generalny remont z przeznaczeniem przywrócenia obiektowi charakteru świątyni rozpoczęła w 1991 r. Parafia Rzymskokatolicka w Supraślu. Obecnie jest to Kościół p.w. Matki Bożej Królowej Polski.

4. Kaplica p.w. Wszystkich Świętych

Kaplica znajduje się na cmentarzu przy ul. Białostockiej. Jest widoczna od razu z ulicy. Została wykonana w XVIII i XIX w. Jest to konstrukcja częściowo murowana a częściowo drewniana. Murowana wieża pochodzi z początku XVIII w., zaś drewniany korpus został dobudowany w połowie XIX w.

5. Cmentarz Ewangelicki

Położony także przy ul. Białostockiej, naprzeciwko cmentarza katolickiego. Na swoim terenie mieści dwie wyjątkowe kaplice grobowe. Pierwsza z nich to kaplica rodziny Zachertów wymurowana w 1885 r. Obok tej klasycystycznej budowli stoi pomnik upamiętniający zasłużoną dla Supraśla rodzinę Zachertów. Druga kapliczka to Mauzoleum Buchholtzów, również upamiętniające ważną dla miasta rodzinę. Kapliczka została postawiona w 1904 r. w stylu neogotyckim, wg projektu Hugo Kudera. Charakteryzuje się zdobnictwem ściennym, kolumnami zwieńczonymi łukami, strzelistą wieżyczką i figurkami przypominającymi średniowieczne gargulce.

6. Pałac Buchholtzów

Pałac znajduje się przy ul. Kościuszki, tuż obok pętli autobusowej. Obecnie mieści się w nim liceum plastyczne. Budynek zachował jednak swój dawny charakter. Jest to secesyjna siedziba jednej z rodzin supraskich fabrykantów, która powstała w latach 1892 – 1903. Zewnętrzne ściany pałacu są przepięknie zdobione wypukłymi kolumienkami i ciekawym wzornictwem, zaś całość ściany frontowej dopełnia portyk balkonowy wsparty 4 kolumnami z głowicami. Wnętrze budynku to bogaty wystrój secesyjny, zachowane polichromie, sztukateria i żeliwna klatka schodowa.

7. Domy Tkaczy

Budowane w latach 30. XIX w. nadawały miasteczku klimat przemysłowy. Były to drewniane, parterowe budynki mieszkalne, w których suprascy chałupnicy zajmowali się tkactwem. Domki były bielone wapnem a dachy kryte gontem lub dachówką ceramiczną.

8. Muzeum Ikon w Supraślu

 

Jest usytuowane w budynku dawnego Pałacu Archimandrytów (przeorów zakonu bazylianów) na terenie klasztoru. Obiekt funkcjonuje od października 2006r. i ma w swojej kolekcji ok. 1200 XVIII i XIX wiecznych ikon, przedmiotów sakralnych i unikalnych fresków. Muzeum to jest inne niż wszystkie, ma niezwykły charakter, atmosferę i umożliwia bardzo interesujące formy zwiedzania. Jest to pierwsze w Polsce interaktywne muzeum prezentujące sztukę sakralną prawosławia. Wystawy są opatrzone oprawą świetlną, obrazową i dźwiękową. Ponadto, zwiedzający mają możliwość zobaczyć mnicha piszącego ikony w swojej celi. Wszystko to nadaje niezwykły charakter całości i pozwala poczuć atmosferę i zrozumieć rolę ikony w Prawosławiu. Muzeum oferuje także inne możliwości zwiedzania, np. oglądanie filmów o pisaniu ikon, historii klasztoru i cerkwiach na Podlasiu. Obiekt zawiera 9 sal, których wnętrza są zorganizowane w stylu np. pustelniczej pieczary, cerkwi lub chaty wiejskiej z domowym ołtarzykiem. Historię klasztoru obrazują XVI – wieczne freski zachowane z ruin cerkwi p.w. Zwiastowania NMP w Supraślu. Muzeum to jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.

 

9. Arboretum im. Powstańców 1863r.

 

To oryginalny ogród dendrologiczny powstały w 1988r. Rozciąga się on na powierzchni ok.26 ha. Arboretum powstało jako obiekt stanowiący pomoc dydaktyczną dla leśników i przyrodników, ale jego utworzenie miało na celu także upamiętnienie wydarzeń powstania styczniowego, toczących się tu walk i bohaterstwa powstańców. Tuż przy wejściu do Arboretum znajduje się tablica pamiątkowa z wizerunkiem powstańczej pieczęci. Stare dęby rosnące na terenie Arboretum, będące równocześnie pomnikami przyrody są świadkami powstańczych wydarzeń.
Arboretum to kompleks leśny z niezwykłym zbiorowiskiem różnorodnych gatunków drzew i krzewów. Wjazd do atrakcji został udekorowany ogródkami skalnymi i różanymi, są to tzw. alpinaria i rosaria. Arboretum to przepiękne miejsce położone na zróżnicowanej rzeźbie terenu – od dolin po delikatne wzniesienia i pagórki. Całość obszaru pokrywa ok. 500 gatunków roślin. Są to m.in. drzewa takie jak cisy, sosny, jodły, świerki, klony, żywotniki, cyprysiki i jałowce, a także rośliny jagodowe, pnącza i zioła.
Do arboretum warto wybrać się całą rodziną. W głębi kompleksu leśnego znajduje się drewniany domek, przypominający chatkę Baby Jagi – doskonała atrakcja dla najmłodszych. Spacer w Arboretum z dziećmi uatrakcyjnia również plac zabaw usytuowany w pobliżu oczka wodnego – najpiękniejszego zakątka Arboretum. W pobliżu oczka wodnego posadzono „dąb papieski” wyhodowany z żołędzia najstarszego dębu w Polsce, poświęconego przez Jana Pawła II.
Kolekcje roślin w arboretum są uporządkowane i zagospodarowane w sposób parkowy, dlatego spacer w tym miejscu jest tak miły i przyjemny. Prezentacja różnorodności i bogactwa flory w układzie jednorodzajowych kolekcji jest bardzo czytelna i sprzyja zwiedzaniu.Ważnym miejscem w arboretum jest naturalne wzniesienie terenu, z którego szczytu rozpościera się widok na dolinę Sokołdy. Miejsce to ma znaczenie pamiątkowe, ponieważ upamiętnia wydarzenia związane z powstaniem styczniowym na terenie Puszczy Knyszyńskiej. Ustawione na wzniesieniu trzy krzyże są znakiem pamięci o poległych powstańcach. Na skarpie usytuowany został również różnobarwny dywan kwiatów.
Przy Arboretum w Kopnej Górze funkcjonuje Małe Muzeum Historii Puszczy Knyszyńskiej, które swoją wystawą niejako zmusza do refleksji i pozwala zrozumieć jak wiele w dziejach historii „widziała” Puszcza Knyszyńska.
Po wyjściu z arboretum można udać się na odpoczynek i posiłek na leśnej polanie pod wiatą. W tym celu należy skręcić w lewo i szosą przejść około 300m. Przygotowane jest tam również miejsce na ognisko.
Arboretum pełni funkcje edukacyjne, ale przede wszystkim jest to doskonałe miejsce na odpoczynek. Spacer wśród różnych dziwnych roślin, pachnących i oryginalnych w samym sercu Puszczy Knyszyńskiej to niezapomniane przeżycia dla każdego.

Święta Woda

Z Wasilkowem nierozerwalnie należy wiązać Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Świętej Wodzie. Jeśli jesteśmy już w okolicy powinniśmy odwiedzić to miejsce. Co roku przybywa tu tysiące pielgrzymów. Sanktuarium jest widoczne z drogi krajowej nr 19. Mimowolnie uwagę przyciąga znajdujące się na jego terenie wzgórze tysięcy pątniczych krzyży. Warto zaznaczyć, że kult Maryjny w tym miejscu sięga XVIII wieku. Nazwa Sanktuarium pochodzi od cudownego źródełka, które według historii trzy wieki temu uzdrowiło niewidomego szlachcica. Na obszarze Sanktuarium znajdują się: kościół, grota, wzgórze krzyży, cudowne źródełko i kaplice Dróżek Boleści Maryi. Wszystko mieści się na dużym bardzo zadbanym terenie. Alejki ułożone z kostki, bukiety i dywany kwiatów oraz drzewa i krzewy jeszcze bardziej umilają pobyt w tym miejscu.
Szczerze zachęcamy do odwiedzenia zarówno Wasilkowa jak i szczególnie Sanktuarium w Świętej Wodzie.

 

                          Muzeum Straży Pożarnej w Nowodworcach

 

To w zasadzie unikat w naszym województwie. Wcześniej nikt nie zadbał o to by zgromadzić tego typu wozy i eksponaty. Część oddziałów straży może się co prawda pochwalić zabytkowym samochodem ale w większości nie będą one udostępnione zwiedzającym, przeciwnie do tego muzeum.

Muzeum mieści się na placu należącym do tutejszej Straży Pożarnej w Nowodworcach. Najstarszy wóz ma około 45 lat, więc proszę się nie spodziewać drewnianych beczek na wodę, z których kiedyś korzystano. Niemniej i 45 letnie okazy nie są już spotykane na naszych ulicach więc będziemy mieli na co popatrzeć a może nawet niektóre rozwiązania nas zdziwią, bo przecież wszystko rozwija się tak szybko.

Do ciekawostek należy, że wszystkie eksponowane wozy są sprawne i raz do roku biorą udział w pokazowym przejeździe przez pobliskie miejscowości. Widowisko to zrzesza sporą grupę podziwiających ją ludzi dlatego proponuję, w miarę możliwości, skontaktować się z oddziałem Straży Pożarnej w celu ustalenia kolejnego terminu tego widowiska.

Do najważniejszych eksponatów muzeum należą:
- STAR 26P, rok produkcji 1969, w używaniu Straży Pożarnej do roku 2004
- STAR 660, typ leśnik, rok produkcji 1969, w posiadaniu straży pożarnej do roku 2004
- STAR 25, rok produkcji 1964, w posiadaniu straży pożarnej do 2004 roku
- ŻUK A15
- zabytkowa pompa strażacka

Jak wiadomo każdy chłopak chciał kiedyś zostać strażakiem, więc zachęcamy Państwa do odwiedzenia tego muzeum będąc w przejeździe czy to na trasie Sokółka - Białystok czy też Białystok - Krynki. Zwiedzenie zajmie nam 20 minut a zawsze to będziemy bogatsi w wiedzę, jak dawnej radzili sobie strażacy.

 

 

                   Białowieża i okolice- przyroda Puszczy Białowieskiej

Szlaki turystyczne piesze i rowerowe, - Rezerwat Ścisły Puszczy Białowieskiej – to najcenniejszy obszar Parku położony w widłach rzek Hwoźnej i Narewki (4747 ha), gdzie przebieg procesów zachodzących w lesie nie jest regulowany lub modyfikowany przez człowieka. Obszar ten służy wielokierunkowym badaniom naukowym, wiele z nich, oparte o stałe powierzchnie badawcze jest kontynuowanych ponad 60 lat. - „Żebra Żubra” – ścieżka przyrodnicza pozwalająca na pieszą wyprawę po kładkach i mostkach przez podmokłe olsy Puszczy Białowieskiej.- Muzeum Przyrodniczo-Leśne BPN – które prezentuje wystawy flory i fauny w postaci dioram wyposażonych w środki audiowizualne, dodatkową atrakcją jest wieża widokowa, z której rozciąga się widok na Białowieżę i Obszar Ochrony Ścisłej. - Obszar Ochronny „Hwoźna” – w odróżnieniu od obszaru ochrony ścisłej, na tym terenie dopuszcza się wykonywanie zabiegów związanych z ochroną czynną ekosystemów leśnych. W tej części wytyczono trzy znakowane szlaki turystyczne piesze: czerwony - Wokół Uroczyska Głuszec długości 7,2 km, także czarny – Carska Tropina o długości 4 km oraz zielony - Wilczy Szlak długości 11,5 km z Masiewa do Kosego Mostu mający dalej połączenie ze szlakami do Narewki i Białowieży; na terenie Obrębu Ochrony „Hwoźna” przebiegają częściowo również oznakowane szlaki rowerowe: czarny Kosy Most – Narewka, zielony Narewka – Uroczysko Wilczy Szlak – Narewka.- Ośrodek Hodowli Żubrów, w którego skład wchodzą rezerwaty hodowlane (niedostępne dla zwiedzających) oraz Rezerwat Pokazowy. W tym ostatnim zwiedzający mogą oglądać żubry, koniki polskie typu tarpana, krzyżówki żubra z bydłem domowym tzw. żubronie, jelenie, sarny, łosie, dziki oraz wilki.- obelisk na grobli pałacowej na cześć króla Polski i elektora saskiego - najstarszy zabytek Białowieży (na terenie Parku Pałacowego)- cerkiew pw. św. Mikołaja Cudotwórcy z wyjątkowym porcelanowym ikonostasem- Park Pałacowy z XIX wieku – w stylu angielskim, został założony w końcu ubiegłego wieku wokół pałacu carskiego. Znajduje się w nim szereg zabytkowych budynków z końca XIX w. Park Pałacowy pozostaje jedynym w Polsce istniejącym założeniem ogrodowym towarzyszącym carskiej rezydencji myśliwskiej.- kościół katolicki w "stylu narodowym" z lat 20. XX wieku- Skansen – zespół budownictwa drewnianego ludności ruskiej Podlasia, jest to prywatny skansen położony w Białowieży, na terenie dawnej wsi Kropiwnik, zniszczonej przez hitlerowców podczas II wojny światowej. Początek rozwojowi skansenu dał wiatrak-koźlak, sprowadzony do Białowieży w roku 1978. Przewieziono go ze wsi Kotły koło Bielska Podlaskiego, jeszcze wcześniej stał we wsi Kuraszewo. Pochodził z 1925 roku. W 1983 roku grupa studentów białostockich, współwłaścicieli wiatraka, dokonała zakupu gruntów (ponad 4 hektary) pod przyszły skansen. Z czasem zaczęły przybywać następne obiekty, pierwszym był drewniany płot pleciony z tzw. balasów (1983–84 rok). Płot, wzorowany na starych ogrodzeniach, miał przeplatane pomiędzy trzema żerdziami świerkowe gałęzie. W 2004 roku postanowiono udostępniać skansen turystom. Ze względu na prywatny charakter obiektu i wolontariacki charakter jego prowadzenia, jest on czynny w wakacje i tzw. długie weekendy. - odrestaurowany dworzec kolejowy Stacja Towarowa z 1903 roku, gdzie obecnie mieści się „Restauracja Carska” - architektura i krajobraz tradycyjnych wsi drewnianych otaczających puszczę wraz z cerkwiami prawosławnymi i pięknymi cmentarzami

• dolina rzeki Narew – Narew przepływa przez tereny północnej części powiatu hajnowskiego, w gminach: Narewka i Narew. Tworzy liczne, malownicze zatoki, oczka wodne, rozlewiska i bagna.

• - zbiornik wodny Siemianówka – jest to jeden z największych sztucznych zbiorników, utworzony na rzece Narew. Znajduje się on w północnej części powiatu, w gminie Narewka od strony południowej graniczy z Puszczą Białowieską. Powierzchnia zalewu wynosi 3 250 ha

WIEŻE WIDOKOWE* wieża w Babiej Górze nad Zalewem Siemianówka (widok na dolinę Narwi i zalew), * wieża nad rzeką Narewką przy Uroczysku Kosy Most (panorama na malowniczą dolinę Narewki), * wieża w Muzeum Przyrodniczo - Leśnym w Białowieży (panorama Polany Białowieskiej, Białowieży i Obszar Ochrony Ścisłej), * punkt widokowy między stawami na Topile (widok na stawy śródleśne i na rzekę Perebel),

• punkt widokowy – Carska Tropina (panorama doliny rzeki Narewki i Obrębu Ochrony Ścisłej BPN).

 

 

                                                          Szlak Tatarski

Szlak Tatarski to szereg miejscowości podlaskich związanych historycznie, architektonicznie oraz współcześnie z kulturą tatarską i religią muzułmańską. Miejscowości położone na szlaku są jednak jeszcze szerzej zróżnicowane kulturowo i religijnie. Nierozerwalnie bowiem wiążą się one także z historią Żydów oraz z zamieszkującymi tu, również teraz licznymi wyznawcami prawosławia.
Szlak Tatarski na Podlasiu obejmuje przede wszystkim ziemie powiatu sokólskiego. Rozciąga się wokół malowniczego krajobrazu Wzgórz Sokólskich, Puszczy Knyszyńskiej oraz Pagórków Nadświsłockich. Centralnymi miejscowościami szlaku są Kruszyniany i Bohoniki, ale już sama podróż w te miejsca dostarcza przyjemności obserwowania przepięknej przyrody i interesujących miasteczek. Szlak dzieli się na:
• Szlak Tatarski Mały – to trasa 19 km., która obejmuje następujące miejscowości Kruszyniany, Józefowo, Królowe Stojło i Waliły Stacja.
• Szlak Tatarski Duży – bardziej obszerny, jego długość wynosi ok. 54 km. i przebiega przez Sokółkę, Bohoniki, Malawicze Górne, Krynki, Kruszyniany, Supraśl i Białystok.
Szlak warto rozpocząć w Sokółce ze względu na znajdujące się tu Muzeum Ziemi Sokólskiej. Można się tam zapoznać z kolekcją eksponatów tatarskich, a także z historią tej narodowości w Polsce. W Bohonikach największą atrakcją jest meczet z II poł. XIX w. Został on wybudowany na planie kwadratu z wystającym nieco gankiem. Budynek jest okryty czterospadowym dachem z wieżyczką wykończoną kopułą i półksiężycem. Wnętrze jest udostępnione dla zwiedzających. Podobnie jak w Kruszynianach dzieli się na część przeznaczona dla mężczyzn i część przeznaczoną dla kobiet. Podłogi są wyścielone kobiercami, zaś na ścianach wiszą muhiry – dekoracyjne tkaniny z wersetami z Koranu. Znajduje się tam również charakterystyczne dla meczetów wyposażenie: mihrab, czyli wnęka określająca kierunek świętego miasta muzułmanów Mekki oraz minbar – miejsce z którego duchowny przewodniczy modlitwie. Bohoniki to miejscowość, w której mamy możliwość zobaczyć największy cmentarz muzułmański w Polsce. Wejście na Mizar stanowi okazała brama, na której widnieją napisy w trzech językach: arabskim, białoruskim i polskim. Starsze mogiły mają charakterystyczną konstrukcję, składającą się z dwóch kamieni nagrobkowych – u głowy i u stóp zmarłego.
Kierując się dalej szlakiem tatarskim warto zatrzymać się w Malawiczach Górnych, gdzie można obejrzeć stojące na wzgórzach wiatraki.
Kolejną miejscowością na szlaku są Krynki – niezwykle ciekawe i przyjazne miasteczko.
Kruszyniany położone wśród Pagórków Nadświsłockich już samą okolicą zachęcają do dłuższego zatrzymania się w tym miejscu.
Tu także znajdziemy wiele śladów tradycji tatarskich, przede wszystkim meczet i mizar, ale Kruszyniany oferują również możliwość spotkania z przodkami rodzin tatarskich. Warto zwrócić uwagę na fakt kultywowania tradycji tatarskich, szczególnie w tej miejscowości. Coroczna organizacja Festiwalu Tradycji i Kultury Tatarów Polskich przyciąga nie tylko narodowość tatarską zamieszkującą różne zakątki Polski, ale również wielu turystów. Jest to bowiem doskonała okazja do spotkania z tą fascynującą kulturą. Uczestnictwo w festiwalu umożliwia bezpośredni kontakt z duchowym i materialnym dorobkiem Tatarów. Podczas imprezy można spróbować i zakupić różne potrawy kuchni tatarskiej, posłuchać muzyki, obejrzeć stroje i tańce charakterystyczne dla tej kultury. O ciągłości egzystencji Tatarów na Podlasiu jak i w całej Polsce stanowi również fakt istnienia takich organizacji jak: Muzułmański Związek Religijny, Związek Tatarów Polskich założony w 1992 r. oraz wydawanie czasopism muzułmańskich, np. Alhikmah.
Powracając z Kruszynian kolejnym przystankiem na szlaku jest Kopna Góra. Warto zatrzymać się tam na spacer po Arboretum im. Powstańców 1863r. Miejsce to co prawda nie jest związane z historią tatarską, za to przyciąga swoją zróżnicowaną roślinnością.
Supraśl – miejscowość posiadająca status uzdrowiska położona w Puszczy Knyszyńskiej. Oferuje turystom ciekawe miejsca, kościoły i cerkwie. Głównym punktem jaki powinno się zwiedzić jest Muzeum Ikon, które znajduje się prawie na początku Supraśla, po lewej stronie, gdy wjeżdżamy ze strony Krynek.
Szlak Tatarski kończy się w Białymstoku. Tutaj w Muzeum Historycznym przy ul. Warszawskiej 37 mamy okazję zobaczyć orientalne pamiątki po Tatarach na Podlasiu. Warto również zobaczyć Muzułmański Dom Modlitwy przy ul. Hetmańskiej 63 i Tatarski Dom Modlitwy przy ul. Grzybowej 42. W miejscach tych można zaczerpnąć informacji na temat islamu, a także zapoznać się z ciekawą literaturą.

                                          Augustów i okolice

Żegluga Augustowska obsługuje Pojezierze Augustowskie, które obejmuje takie jeziora jak: Jez. Białe, Jez. Necko, Jez. Sajno, Jez. Studzieniczne, Jez. Rospuda oraz kanały – Kan. Augustowski i Kan. Bystry. Ponadto rejsy odbywają się także na rzece Netta, a niektóre z nich zawierają śluzowanie statku na Śluzach w Przewięzi i Augustowie lub przepływ przez cieśninę. Planowane jest także rozszerzenie usług żeglugi na granice Białorusi, tj. na przykład rejsy do Grodna. Niestety jeszcze nie ma możliwości skorzystania z takich tras turystycznych.
Warto odwiedzić Port Żeglugi nawet jeśli nie wybieramy się na rejs. Udostępniono tam bowiem bezpłatne atrakcje: muzealia z zabytkową Barką, wystawę kamieni oraz film z rejsu Papieża Jana Pawła II, który odbył się 9 czerwca 1999r. Utworzono także ścieżkę edukacyjną na starym statku, gdzie można zobaczyć jego maszynownię, kajuty, odpocząć na ławeczce na pokładzie.
Najważniejszą jednak atrakcją Żeglugi są rejsy statkami. Długość tras jest zróżnicowana, dzięki czemu każdy może dopasować sobie odpowiedni cenowo i czasowo rejs. Ceny wahają się od 20 do 35 zł., zaś rozpiętość czasowa to 40 min – 2,5 godz. Polecamy rejs najdłuższy do sanktuarium Studzieniczna i z powrotem o aktualnej cenie 35 zł./os. Koszt tej atrakcji jest niewielki, a wrażenia niezapomniane. Dwupokładowe statki, wyposażone w bufety i toalety mieszczą nawet do 200 turystów, jednak miejsca nikomu nie zabraknie. Rejs jest bardzo przyjemny. Jego trasa rozpoczyna i kończy się w porcie Augustów, dalej przepływamy przez rzekę Nettę, kolejne jeziora, dwukrotnie przez Śluzę Przewięź i powracamy do Portu. Czas przepływu statkiem jest urozmaicony o informacje turystyczne jakich udziela kapitan statku. W trakcie rejsu opowiada historię Kanału Augustowskiego, legendy półwyspów i wysepek o interesujących nazwach (np. „Goła Zośka”, „Wianek”), zwraca uwagę turystów na ciekawe obiekty znajdujące się na brzegach jezior, aktualny przebieg trasy oraz walory turystyczne terenów położonych na szlaku. Wycieczka wzbogaca także duchowo, ponieważ przypomina niezwykłą postać Papieża Jana Pawła II, który także skorzystał z tej niesamowitej przyjemności rejsu po jeziorach augustowskich. Znajdujące się na trasie statku Jez. Studzieniczne przypomina właśnie pobyt Papieża, upamiętniony pomnikiem widocznym na brzegu jeziora. Kiedy statek wpływa na wody tego specjalnego miejsca turyści mogą posłuchać ulubionej piosenki Papieża „Barka”. Stwarza to niesamowity klimat. W drodze powrotnej czas umilają piosenki związane z Augustowem. Rejs jest warty poświęcenia czasu i pieniędzy. Gorąco polecamy. Augustów to piękne, turystyczne miasto, które istnieje już od XVI w. Swoją atrakcyjność zawdzięcza położeniu wokół jezior i lasów Puszczy Augustowskiej. Przyroda, która je otocza nadaje mu niezwykły charakter i corocznie przyciąga rzesze turystów.
Augustów jest idealnym miejscem na letni wypoczynek na Podlasiu. Każdy znajdzie tu coś dla siebie. Miasto zapewnia odwiedzającym mnóstwo możliwości spędzania czasu wolnego, od aktywnych form sportowych po spokojne, odprężające i wyciszające spacery pięknymi krajobrazami. Ze względu na ilość otaczających to miasto jezior Augustów jest doskonałym miejscem na uprawianie turystyki aktywnej i sportów wodnych. Dobrze zorganizowana i liczna sieć wypożyczalni sprzętów wodnych oferuje turystom szeroki zakres usług. Bez problemu można skorzystać z rowerów i skuterów wodnych, kajaków, motorówek, żaglówek, a nawet z elektrycznego wyciągu nart wodnych. Każda z tych form dostarcza innych wrażeń dlatego warto skorzystać z różnych ofert. Kajaki umożliwiają dotarcie do najpiękniejszych zakątków przyrody augustowskiej a przy tym dostarczają niesamowitych wrażeń. Dla tych, którzy lubią mniej aktywny wypoczynek proponujemy skorzystanie z oferty Żeglugi Augustowskiej – rejs statkiem po jeziorach Augustowszczyzny lub niezapomniane wycieczki gondolami. Podczas rejsów mamy okazję usłyszeć trochę o historii Kanału Augustowskiego, dowiedzieć się nieco o otaczającej jeziora przyrodzie oraz cieszyć się jej pięknym widokiem. Polecamy również spacery wokół jezior lub specjalnymi trasami spacerowymi , np. pięknym bulwarem nad rzeką Nettą. Ciągnąca się wzdłuż rzeki, wyłożona kostką aleja spacerowa, zdobiona wierzbami i ławeczkami zachęca do romantycznego spaceru.

ZABYTKI – spacer po Augustowie

Augustów to nie tylko stolica sportów wodnych. Każdy kto lubi zwiedzać miasta tu także będzie mógł znaleźć interesujące miejsca. Pierwszym z nich może być Rynek Zygmunta Augusta, który obecnie jest centrum przede wszystkim wieczornego życia Augustowian i turystów. Miejsce to przyciąga ze względu na przyjemny klimat oraz liczną ilość restauracji, barów, ogródków kawiarnianych itp. lokali, w których można zjeść i odpocząć po pełnym wrażeń dniu. Poza tym rynek upiększają odrestaurowane kamienice, fontanna, granitowa kostka zamiast asfaltu oraz ławeczki i kolorowe kwiaty. Dodatkowym atutem centrum jest park, który w upalne dni pozwala odpocząć w cieniu drzew. Jak na centrum miasta przystało znajduje się tu także pomnik upamiętniający uzyskanie praw miejskich. W przypadku Augustowa jest to kolumna Zygmunta II Augusta. Powracając z Rynku można wybrać drogę spacerową jaką jest ul. Mostowa. Również wyłożona granitową kostką w ciekawe wzory, otoczona kamieniczkami, ładnie oświetlona i prowadząca na Promenadę jest doskonałą trasą na miły spacer. Wspomniana już Promenada to kolejny punkt jaki powinien znaleźć się na szlaku zwiedzających Augustów. Prowadząca wzdłuż rzeki Netty, pięknie odrestaurowana jest miejscem wprost idealnym na spacer z ukochaną osobą. Warto również zaznaczyć, że trasa ta jest dostosowana także do ruchu rowerowego. Podążając Promenadą można przedłużyć spacer o równie atrakcyjne bulwary. Jeśli natomiast ktoś lubi długie wędrówki po mieście zachęcamy do dalszego spaceru, na którym po bulwarach można dojść do Mostu na Śluzie Augustowskiej, przy której z kolei mieści się Pomnik poległych mieszkańców Ziemi Augustowskiej. Dalszą wędrówkę proponujemy odbyć ul. 29 listopada gdzie znajduje się centrum rekreacyjno – sportowe „Kaktusik”. Jest to miejsce wymarzone dla turystów z dziećmi, ponieważ stworzono tam cały kompleks atrakcji dla dzieci stanowiący dobrze wyposażony plac zabaw oraz zagrodę z kucykiem. Dorośli natomiast mogą w tym czasie odpocząć w kawiarnianym ogródku. Dalej skręcając w ul. Portową dojdziemy do Portu Żeglugi Augustowskiej. Tam możemy skorzystać z rejsu statkiem lub gondolą i w ten sposób pozwolić naszym nogom na odpoczynek oraz zobaczyć przepiękne tereny wokół jezior augustowskich.
Inne miejsca, które warto zobaczyć to Bazylika Mniejsza Najświętszego Serca Jezusowego położona przy ul. Ściegiennego, Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w wieży którego znajduje się Izba pamięci I Pułku Ułanów Krechowieckich, nietypowy pomnik z hasłem „Nigdy więcej wojny”, Muzeum Kanału Augustowskiego w budynku Dworku Prądzyńskiego, a także Muzeum Ziemi Augustowskiej z wystawami sprzętu związanego z rolnictwem i rybołówstwem oraz rękodziełem wiejskim. Koniecznie powinno się odwiedzić, a przynajmniej zobaczyć restaurację „Albatros”, którą rozsławiła piosenka Janusza Laskowskiego "Siedem dziewcząt z Albatrosa". Niewątpliwe warto też zajrzeć na Plażę Miejską i Deptak, które będąc szczególnie atrakcyjnymi zasługują na oddzielny opis.
Miasto oferuje również inne ciekawe atrakcje. Można pojeździć kładami, skorzystać z toru kartingowego, strzelnicy lub przejechać się Wigierską Kolejką Wąskotorową po terenach Puszczy Augustowskiej. Studzieniczna jest położona nad jeziorem o tej samej nazwie, tuż obok Augustowa. Nazwa jeziora jak i sanktuarium pochodzi od studni, która według legendy i wierzeń zawiera cudowną wodę uzdrawiającą choroby oczu. Sanktuarium jest związane z objawieniami Matki Boskiej, które miały miejsce w XVIII w. Obecnie jest głównym miejscem kultu maryjnego w diecezji ełckiej.
Na terenie tego pielgrzymkowego miejsca mieszczą się Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej, cudowna studzienka oraz Kapliczka Najświętszej Maryi Panny. W murowanej Kapliczce znajduje się cudowny obraz Matki Boskiej Studzienicznej wykonany w XVIII w. przez nieznanego artystę. Dzieło stworzone na podobiznę obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej ukoronowano koronami papieskimi w 1995 r. Niemal tuż przy kaplicy znajduje się studzienka z cudownym uzdrawiającym źródłem. Jest ona obudowana drewnianą altanką, a nad samym źródłem wody umieszczono figurę Matki Boskiej. Zarówno do kapliczki jak i studzienki prowadzi ścieżka usypana na grobli z 1920 r. Drewniany Kościół Matki Boskiej Szkaplerznej wybudowany w połowie XIX w. ujmuje zarówno swoją zewnętrzną prostotą jak i niezwykle ciekawym wnętrzem. W środku znajdują się trzy ołtarze, a to co szczególnie przyciąga wzrok to krucyfiks nad prezbiterium i żyrandole z rogów łosia.
Teren na jakim położone jest sanktuarium to przepiękna przyroda, która dodatkowo umila pobyt w tym miejscu. Studzieniczna leży nad jeziorem, wśród ponad stuletnich dębów i dziewiczej natury Doliny Rospudy.


Najbliższe restauracje: Tykocin, Korycin.

Źródło:

www.wikipedia.pl

www.atrakcjepodlasia.pl